3) چوب صنعتی

آشنایی با ساختار انواع چوب و کاربردها

سومین نوع از محصولات ساخته شده چوبی که ممکن است با آن روبرو شوید چوب‌های صنعتی هستند. چوب صنعتی به طور طبیعی در محیط بیرونی وجود ندارد و با فرآوری تولید خواهد شد. این تخته‌ها به طور کلی با چوبی ساخته می‌شوند که برای داشتن بعضی از خصوصیات یا ویژگی‌ها دستکاری می‌شوند.

انواع چوب صنعتی که به آن چوب کامپوزیت هم گفته می‌شود غالبا از چوب‌های زائد کارخانه‌ها ساخته می‌شوند. چوب‌های صنعتی معمولا برای تولید محصولات چوبی از طریق مواد شیمیای یا حتی فرایند حرارتی تهیه می‌شوند.

از انواع گونه‌های این چوب می‌توانیم به تخته سه لا، رشته جهت دار، فیبر با تراکم متوسط و کامپوزیت اشاره کنیم. روکش‌های چوبی هم بعضی اوقات می‌توانند به عنوان چوب مهندسی دسته بندی شوند، چرا که اغلب آن‌ها باید از طریق تکنیک‌ های برش خاص یا اتصال قطعات به یک دیگر دستکاری شوند. این موضوع به دلیل دستیابی به اندازه خاص یا الگوی دانه‌های چوب انجام می‌شود.

چوب گردو

مغز این چوب می‌تواند از قهوه‌ای کمرنگ روشن تا قهوه‌ای شکلاتی تیره با رگه‌های قهوه‌ای تیره‌تر باشد. رنگ چوب گردو می‌تواند برخی مواقع دارای طرح خاکستری، بنفش، یا مایل به قرمز باشد. الگوهای دانه منقوش بصورت پیچ خورده، دوشاخه، و گره چوب نیز دیده شده است. گردو از نظر مقاومت به تجزیه بسیار بادوام می‌باشد، هرچند مستعد حمله حشرات می‌باشد.

به دلیل اینکه دانه‌های گردو، معمولا راست و منظم هستند، کار روی آن آسان‌تر می‌باشد. رنده کش برش می‌تواند برخی مواقع هنگام روکاری قطعات با دانه‌های نامنظم یا منقوش مشکل باشد. چوب گردو به خوبی چسبیده شده، رنگ گرفته و پرداخت می‌شود (هرچند به ندرت لکه دار می‌شود). به خوبی به خم کاری بخار پاسخ می‌دهد. گردو دارای یک بوی ضعیف ملایمی هنگام کار کردن با آن می‌باشد. بسیار مشهور و به صورت گسترده‌ای در دسترس است، هرچند پهنای تخته‌های آن می‌تواند برخی مواقع باریک باشد. بصورت یک چوب سفت بومی اعلا در نظر گرفته می‌شود، قیمت‌ها برای گونه‌های بومی در رنج بالایی می‌باشد.

چوب توسکا

نام علمی: Alnus glutinosa

توسکا متمایل به رنگ قهوه‌ای و سبزه روشن تا قهوه‌ای متمایل به قرمز می‌باشد؛ رنگ آن با افزایش سن تیره‌تر و قرمزتر می‌شود. تمایز قابل رویتی بین مغز چوب و برنچوب وجود ندارد. الگوی کلی دانه و ظاهر مشابه با درخت فان (Betula genus) دارد- هرچند قرمزتر از درخت فان است- و هر دو جنس از خانواده یکسانی مشتق شده‌اند. چوب توسکا دارای منفذهای بسته‌ای می‌باشد، و دارای دانه های ظریف، زوجی است. دانه‌های آن معمولاً راست هستند، اما همچنین می‌تواند بسته به شکل رشد هر درختی وحشی یا نامنظم باشد.

چوب توسکا در برابر فاسد شدن نسبت به مقاومت تجزیه غیر بادوام است و چوب گردهای تازه بریده شده باید به سرعت به الوار تبدیل شوند و برای جلوگیری از لکه زایی و تجزیه در چوب، خشک شوند.

کارکردن با ابزارهای دستی و ماشینی با توسکا بسیار آسان است؛ بخصوص به آسانی سمباده زنی می‌شود. چوب نسبتاً نرمی است، هرچند، برای اجتناب از گودی گرفتن در برخی کارها باید مراقبت شود. توسکا دارای مشخصات چسب کاری، رنگ گیری و پرداخت عالی می‌باشد؛ این چوب همچنین به خوبی پیچ خورده و مشابه با آلبالو رفتار می‌کند. چوب توسکا هیچ بوی مشخصه‌ای ندارد و معمولاً بصورت الوار در دسترس نیست. پهنای تخته‌ها به علت قطر کوچک خود درخت احتمالاً باریک هستند. هنگام موجود بودن، قیمت به احتمال زیاد باید متوسط باشد.

چوب زبان گنجشک، چوب اش

آشنایی با ساختار انواع چوب و کاربردها

نام علمی: Fraxinus Excelsior

چوب سفت دارای رنگ قهوه‌ای روشن تا تیره می‌باشد، هرچند رگه‌های تیره‌تر نیز می‌تواند مشاهده شود. برنچوب اش می‌تواند بسیار پهن باشد، و متمایل به قهوه‌ای روشن مایل به زرد یا قهوه‌ای روشن است؛ همیشه بصورت واضح یا صریح از مغز چوب متمایز نشده است. چوب گنجشک دارای بافت متوسط تا درشتی مشابه با بلوط است. دانه تقریباً همیشه راست و منظم است، هرچند برخی مواقع تخته‌های مجعد یا منقوشی می‌تواند یافته شود.

مغز چوب زبان گنجشک به طور کلی مستهلک شونده رتبه بندی شده است یا نسبت به تجزیه شدن اندکی با دوام است. نتایج خوبی را با ابزارهای دستی یا ماشینی ایجاد می‌کند. به خوبی به خم کاری بخار پاسخ می‌دهد. به خوبی چسبیده، رنگ دار شده و پرداخت می‌شود. بوی مشخص و معتدلی را هنگام کار کردن ایجاد می‌کند. درخت زبان گنجشک اروپایی معادل با درخت زبان گنجشک سفید آمریکا می‌باشد، و هر دو به ترتیب در بین ارزان‌ترین چوب سفت‌های مفید در دسترس خانوادگی می‌باشند. از نظر قیمت باید بصورت مشابهی با بلوط مقایسه شود.

چوب نراد روسی

نام علمی: Abies alba

مغز چوب معمولاً سفید تا قهوه‌ای مایل به قرمز است، و دارای برنچوب کمرنگی می‌باشد که بصورت واضحی از مغز چوب تمییز داده نمی‌شود. دانه راست می‌باشد و بافت یکنواخت متوسط- درشتی دارد.

نراد بصورت غیر بادوام تا فاسد شدنی نسبت به مقاومت تجزیه رتبه بندی می‌شود، و دارای مقاومت متوسطی به حملات حشرات می‌باشد. کار کردن با آن هم با ابزارهای دستی و ماشینی عموماً آسان است. به خوبی چسبیده شده، رنگ گرفته شده، و پرداخت می‌شود. دارای هیچ بوی مشخصی نیست. نراد روسی در سرتاسر محدوده طبیعی آن در اروپا هنگامی که برای الوار ساخت و ساز برداشت شده است قیمت متوسطی دارد. هر چند، برش‌های واضح، یک چهارم، یا سایر برش‌های ویژه از الوار نراد احتمالاً گران‌تر باشند.

بلوط سفید

آشنایی با ساختار انواع چوب و کاربردها

نام علمی: Quercus alba

بلوط سفید قهوه‌ای روشن تا قهوه‌ای متوسط می‌باشد، که معمولاً دارای قالب زیتونی است. برنچوب نزدیک به سفید تا قهوه‌ای روشن است و همیشه بصورت متمایزی از مغز چوب تمییز داده نشده است. بخش‌های برش یک چهارم، رگه‌های برجسته و الگوهای رگه رگه دارند. درحالی که بلوط قرمز اندکی متمایل به قرمز است، اما به هیچ وجه روش قابل اطمینانی برای مشخص کردن نوع بلوط نیست. بلوط سفید دانه راست می‌باشد و دارای بافت درشت و ناهمواری است. بصورت بسیار با دوام رتبه بندی می‌شود و در صنایع قایق سازی و پیت سازی محکم استفاده می‌شود.

چوب بلوط سفید نتایج خوبی را با ابزارهای دستی و ماشینی ایجاد می‌کند. دارای مقادیر انقباض نسبتاً بالایی است که منجر به پایداری ابعادی متوسطی، بخصوص در تخته‌های مسطح بریده شده می‌شود. بلوط سفید می‌تواند با آهن (بخصوص هنگام خیس بودن) واکنش نشان داده و منجر به لکه زایی و تغییر رنگ شود. در طیف خوبی از پهناها و ضخامت‌ها، هم بصورت الوار برش صاف و هم بصورت الوار برش یک چهارم، بسیار در دسترس می‌باشد. معمولاً اندکی گران‌تر از بلوط قرمز است، قیمت‌ها برای یک چوب سفت بومی متوسط می‌باشد، هرچند تخته‌های ضخیم‌تر یا تخته‌های برش یک چهارم اندکی گران‌تر می‌باشند.

چوب راش گرجی

نام علمی: Fagus orientalis

راش به طور کلی 650 گونه متفاوت دارد که در 7 جنس متفاوت دسته‌بندی شده‌اند. چوب راش گرجی بافت همگن و ریزی دارد و طیف رنگی آن نیز بسیار گسترده است، به نحوی که لایه خارجی آن سفید مایل به صورتی است و لایه درونی آن زرد تا قهوه‌ای است.

الیاف یکنواختی دارد اما به طور کلی کار با دستگاه روی آن به نسبت سایر چوب‌ها به دلیل وجود گره‌های بزرگ در آن دشوار است. بوی خاصی از خود ندارد، سخت و قوی است و در برابر فشار و شوک‌های ناگهانی به شدت مقاوم است.

کاج ترموود، ترمو کاج

نام علمی: Thermowood

چوب ترموود کاج یا همان ترموکاج از جمله مرغوب‌ترین گونه‌های چوبی کاج اروپایی است. این چوب طی فرایند ترمو از درخت کاج بدست می‌آید که ویژگی‌های منحصر بفرد خود چوب کاج را تا حد خوبی بهبود می‌بخشد. در نتیجه این فرایند، ترمو کاج بدست‌آمده، بسیار سبک، زیبا و مقاوم در برابر انواع فشارها و دماهای مختلف است که آن را قابل استفاده در محیط‌های داخلی و خارجی مانند نمای ساختمان، قرنیز چوبی و کف‌پله چوبی می‌کند.

درخت کاج گونه‌های زیادی دارد و چوب ترموود مورد استفاده در محصولات آلتن از لوناوود فنلاند که از مشهورترین برندهای این حوزه می‌باشد وارد می‌شود کاربرد این ترمووود ها عموما در ساخت انواع نمای چوبی و درب‌های چوبی است. ترموود ها، در ابعاد و اندازه‌های گوناگون در قالب پروفیل‌های مختلفی تهیه و تولید می‌شوند که برای کاربری‌های مختلف ایده آل است.

جدول وزن مخصوص انواع چوب

یکی از روش‌های تشخیص میزان مقاومت چوب، بررسی وزن مخصوص آن است. در حال حاضر الوارهای مختلفی در بازار وجود دارد که حاصل قطع گونه‌های مختلفی از درختان هستند و هر کدام از آنها با توجه به وزن خود، مقاومت‌های متفاوتی دارند. وزن مخصوص معیاری است که بر اساس واحد کیلوگرم بر متر مکعب اندازه‌گیری می‌شود. در جدول زیر می‌توانید وزن مخصوص انواع چوب بر مبنای درختی که از آنها تهیه شده‌اند را ببینید.

فراموش نکنید که وزن مخصوص چوب با ویژگی‌های ظاهری آن مانند مقاومت و میزان انعطاف‌پذیری رابطه مستقیمی دارد.

جدول چگالی انواع چوب

آشنایی با ساختار انواع چوب و کاربردها

چگالی چوب یکی از فاکتورهایی است که در زمان خرید مصنوعات چوبی باید به آن توجه کنید. چگالی در واقع نسبت جرم چوب به حجم آن است. برای اندازه‌گیری چگالی چوب باید میزان رطوبت موجود در آن را در نظر بگیرید. همانطور که می‌دانید چوب بدنه درختان مختلف دارای میزان رطوبت متفاوتی هستند. اما میانگین میزان رطوبت در انواع چوب حدود 12 درصد است. البته از آنجا که محصولات چوبی همواره در طول زمان در حال تبادل رطوبت خود با محیط هستند؛ اندازه‌گیری دقیق چگالی آنها که وابسته به میزان رطوبت است؛ عملا غیرممکن می‌باشد. به طور کلی از آنجایی که میزان رطوبت موجود در بدن الوارها، می‌تواند روی چگالی آنها تاثیرگذار باشد؛ چوب‌های خشک در مقایسه با چوب‌ها مرطوب از چگالی کمتری برخوردار هستند. در جداول زیر چگالی برخی از انواع چوب‌ها بر اساس سخت با نرم بودن آنها آورده شده است.

چگالی فاکتوری است که به شدت به نوع چوب وابسته بوده و بسته به محیط رشد درخت، گونه‌های درختی و سطحی که برای محاسبه تراکم در نظر گرفته شده متفاوت است. شاخه‌ها معمولا تراکم کمتری نسبت به تنه درخت دارند. از طرفی درختان سریع‌الرشد تراکم کمی نسبت به درختانی دارند که دیرتر رشد می‌کنند. علاوه بر این درختان پیرتر و کم رشد تراکم چوبی بالاتری دارند.

رنگ انواع چوب

چوب‌های مختلف دارای رنگ‌های متفاوتی هستند. در جدول زیر می‌توانید رنگ انواع چوب را مشاهده کنید: